Vier dagen wandelen en het effect op gezondheid

Nijmegen (Noviomagum: Urbs Deambulandi numerus 1), vooral,  naast de directe omgeving in Zuid Gelderland, Noord Limburg en Oost Brabant  is tussen 12 en 20 juli een ruime week lang het Wandel Rome van de wereld. Rond de 47.000 duizend wandelfanatici zoeken elkaar maar wat graag op om  vier dagen achtereen, dinsdag 15 tot en met vrijdag 19 juli, iedere dag 30, 40 of 50 km te wandelen, in het bijzonder samen en met name de voeten en benen groots te adoreren. Op lommerrijke lanen, stevige  stuwwallen, dakloze dijken en in steenrijke steden vaak geruggesteund door muziek, marsliederen en applaus van massaal toegestroomd  publiek dat zich vergaapt aan vele nationaliteiten, leeftijden, uitdossingen en looptempi. De wereld is vreedzaam, het zijn de voeten die lijden. Oorlogen wandelen even niet mee. Het leven vieren  als Ambulans Homo. De mens als sociaal wezen die dolgraag  wil verbroederen. Talen vallen weg, alleen de taal der liefde blijft over. 

Een Gedicht. Titel: Wandeling. Auteur: Rutger Kopland

Onze gesprekken werden langzaam / onze vragen beantwoorden we met kijken / naar de langzame wereld om ons heen
De dorpen en landerijen in de diepte / de vogels bijna verdwijnend in de hemel 
We gingen zitten kijken naar deze prachtige / onverschilligheid van de wereld / naar de overbodigheid van onze vragen 

Het Radboudumc doet tijdens deze  Vierdaagse in nauwe samenwerking met Philips onderzoek naar de effecten van wandelen op boezemfibrilleren, een vaak voorkomende hartritmestoornis. In  totaal nemen 140 personen deel aan dit onderzoek. 60 van hen  lopen de Vierdaagse en dragen daarbij een Philips ePatch ter grootte van een luciferdoosje: een draagbare hartritmemonitor in de vorm van een pleister op de borst. Dit is een van de eerste onderzoeken die op grote schaal kijkt naar het effect van langdurige inspanning  op boezemfibrilleren. 

In ons land hebben ongeveer 400.000 personen de diagnose boezemfibrilleren . Deze aandoening veroorzaakt een onregelmatige, snelle hartslag en kan leiden toot klachten als hartkloppingen, vermoeidheid of kortademigheid, is niet direct levensbedreigend, maar verhoogt wel het risico op een beroerte  of hartfalen. Ruim 80.000 Nederlanders hebben waarschijnlijk boezemfibrilleren zonder dat ze dit weten. Vroege opsporing en passende behandelingen zijn derhalve belangrijk.  

Maria Hopman, hoogleraar Fysiologie te Nijmegen zegt: “We willen weten of de training voorafgaand aan de Vierdaagse en deelname aan het evenement  zelf positieve of negatieve effecten heeft op boezemfibrilleren. Het is uniek om de wandelaars op deze wijze  meerdere dagen 24 uur per dag, ook tijdens het douchen, slapen en onder fysieke belasting te volgen. Naast de gegevens die die ePatch oplevert, kijken de onderzoekers onder meer ook naar bloeddruk, gewicht en bloedwaarden. Verder vullen de deelnemers vragenlijsten in. En bij een deel van de lopers wordt na een paar van de etappes een hartecho gemaakt. De verzamelde gegevens worden met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) snel en nauwkeurig geanalyseerd. 

Dit Vierdaagse onderzoek van Umc Radboud vindt dit jaar voor de 17de keer plaats. Dit grootste wandelevenement ter wereld vormt met 45.000 tot 50.000 wandelaars een volstrekt unieke setting om onderzoek te doen naar de effecten van langdurige inspanning op gezondheid.
Een greep en wel een 7-tal uit de onderzoeksresultaten van de afgelopen 16 jaar:

• De eerste wandeldag is fysiek het zwaarst.
• De lichaamstemperatuur stijgt gemiddeld met 1 graad Celsius tijdens het wandelen.
• 20 % van de wandelaars drinkt te weinig tijdens een wandeling.
• Hartschade na een wandeldag lijkt voorspellend voor hart- en vaatziekten.
• Mensen met diabetes type 2 hebben minder medicatie nodig naarmate ze meer trainen voor de Vierdaagse.
• 30 tot 40 minuten wandelen per  dag verlaagt het risico op hart- en vaatziekten.
• Oudere wandelaars (rond de 80 jaar) worden wel tot ruim 8 jaar jonger geschat. 

Tot slot nog enige opmerkingen aangaande onderzoek naar de effecten van  witte of zwarte kleding en petje op/petje af bij de Vierdaagse.

Als het bij deze Vierdaagse opnieuw behoorlijk warm wordt wil het Hopmanteam opnieuw onderzoek doen naar de beste kleur kleding tijdens inspanning: wit of zwart. Uit het vorige onderzoek in 2023 bij 25 graden bleek er geen significant verschil. Het Hopmanteam wil weten of dit bij  hogere temperaturen anders is. In dat geval dragen de deelnemers afwisselend witte en zwarte kleding tijdens de vier wandeldagen. Daarnaast loopt een ander groep wandelaars de ene dag met en de andere dag zonder petje om de al dan niet verkoelende effecten van een petje vast te stellen.  Het onderzoeksteam meet bij beide onderzoeken de effecten  op het lichaam, onder meer de huid- en lichaamstemperatuur. De lichaamstemperatuur stijgt tijdens een wandeldag gemiddeld met 1 graad. Uit deze studies moet gaan blijken welke rol de kleur van de kleding en een petje hierbij spelen. 

S.F. Nar