Je kunt je brein trainen zoals een spier
Aanvankelijk wilde Nar zich snel en opportunistisch laten verleiden om direct zijn duiding te geven over de 12 Daagse Oorlog tussen Israël/USA en Iran. Doch omdat er sedert dinsdag 24 juni een al dan niet tijdelijk staakt-het-vuren is en de impact van dit ongewenste en illegaal geweld nog niet duidelijk is, laat staan de betekenis voor de (wat) langere termijn, ziet jullie columnist hier vanaf. Ook ingaan op een andere hoog actueel onderwerp zoals de resultaten van de NAVO-top in Den Haag in de afgelopen week en het vermeende grote succes daarvan wist Nar te weerstaan. Vandaar een ander onderwerp. Over ons brein. Ingegeven door bijzonder interessante informatie van het Donders Institute for Brain, Cognition, and Behaviour uit Nijmegen.
Recentelijk zijn er namelijk diverse verbluffende technieken ontwikkeld voor hersenonderzoek en de behandeling van psychische en neurologische aandoeningen. Dat zijn onder meer focused ultrasound, diepe hersenstimulatie en laminar fMRI.(functionele Magnetische Resonantie Beeldvorming). Ook zo’n fonkelnieuwe methode is neurofeedback, waarbij je regelrechte feedback krijgt over je hersenactiviteit en zodoende directe verbanden kunt leren tussen de binnen- en buitenkant van je hersenpan. Dit biedt een nieuwe wijze om sturing te krijgen in je brein.
Hoe werkt neurofeedback? Wellicht heb je reeds iets gehoord of gelezen over biofeedback. Het is een vergelijkbaar mechanisme als bijvoorbeeld het meten van je hartslag. Je ziet hoe snel je hart klopt, waardoor je hem door middel van ademhalingstechnieken kunt proberen terug op een normaal niveau te brengen. Neurofeedback werkt in principe hetzelfde, alleen wordt er in plaats van je hartslag je hersenactiviteit gemeten. Misschien heb je er bewust of onbewust al eens gebruik van gemaakt. Zo niet, kan je het met een smartwatch gemakkelijk proberen.
Neurofeedback werkt in principe hetzelfde, alleen wordt in plaats van je hartslag jouw hersenactiviteit gemeten. Als feedback zou je een cirkel kunnen zien die groter of kleiner wordt afhankelijk van welke gebieden in het brein actief zijn. Dit is vooral handig op momenten waarbij iemand zich niet goed voelt. Zoals in stressvolle situaties, maar ook al je niet in slaap kunt vallen, of als je gewoon beter op een taak wilt concentreren.
Het klinkt wel een beetje vreemd dat in jij jouw brein kunt beïnvloeden, maar dat is het eigenlijk niet. Wij doen het voortdurend, veelal en vaak zonder dat wij er erbij stilstaan. Denk maar aan hoe je rust neemt als je moe bent, of afstand houdt van wat je boos maakt. Je leest de signalen van je lichaam en past je gedrag daar op aan. Neurofeedback werkt op dezelfde wijze – maar dan bewuster. Je leert beter en sneller die lichaamssignalen te herkennen en op een effectieve wijze je gedrag bij te sturen. Door middel van feedback weet je precies of het beter is om je favoriete serie te bekijken om tot rust te komen, of dat je toch meer baat hebt bij een prima boek. Je leert luisteren, begrijpen en handelen, precies wanneer het ertoe doet.
Hoe werkt neurofeedback in de praktijk? Het is niet alleen leuk om zo een beetje met je hersenen heen en weer te gaan. Het is eveneens behoorlijk praktisch als het gaat om behandelen van psychische, psychiatrische of neurologische aandoeningen. In de loop van zo’n behandeling nemen mensen normaliter deel aan een aantal trainingssessies, waarbij ze op basis van neurofeedback leren hun breinactiviteit de juiste kant op te sturen om hun klachten te verminderen. Een voorbeeld. Iemand die in stressvolle situaties heftig reageert zou de stressreactie kunnen verminderen door spontaan te gaan hoofdrekenen. In de trainingssessies leer je aan de hand van feedback dat je breinactiviteit verandert wanneer je zo doelgericht nadenkt in stressvolle situaties. Na de behandeling heeft die persoon hopelijk geleerd om deze strategie toe te passen mocht de stress zich weer voordoen.
Daarnaast leer je niet alleen hoe je je hersenen beïnvloedt, maar ook dat dit überhaupt mogelijk is. Kortom je leert dat je controle kunt uitoefenen over hoe je je uiteindelijk voelt. Voor nogal wat mensen is dit een zeer aangename en zinvolle ervaring omdat zij juist te maken hebben met een gebrek aan controlegevoel. Maar let op. Het is niet voor iedereen. Sommige mensen hebben juist baat bij het leren om controle los te laten. Derhalve is het nogal belangrijk om goed te bestuderen bij wie, wanneer en waarom neurofeedback wat teweeg kan brengen.
Wat zou Mark Rutte geleerd hebben van zijn overdreven geslijm met Daddy Donald Trump op woensdag 25 juni jl.? (Omwille van de smeer likt de kat de kandeleer. Een lakei in dienst van Trump). Het doel heiligt altijd de middelen? Ben ik mijn invloed op de 31 andere NAVO-leden nu voorgoed kwijt? Eens, maar nooit meer?
S.F. Nar
