Deel dit artikel ‹ Terug

Genomineerd voor de Dr Peelen Stimuleringsprijs: Wie Wá Bewaart

Geplaatst op: dinsdag 10 december 2019


De dialectwerkgroep Wie Wá Bewaart is sinds oktoëber twiëduuzendenvier bezig mit waerm hâlde, beejenzuûke, beware en òpslaon van ’t Lónse dialect. Voor een ieder die nu denkt: Pardon? Vrij vertaald naar het Nederlands: De Overloonse werkgroep “Wie Wá Bewaart” is sinds oktober 2004 bezig met verzamelen, bewaren, bewaken en het levend houden van het Lónse dialect.
Dit doen zij middels het bijhouden van een website, het voeren van gesprekken met bewoners uit alle leeftijdscategorieën en het verzorgen van workshops voor geïnteresseerden om op deze manier een stukje Overloons cultureel erfgoed te behouden.

Hetty: “De Lónse carnavalskrant d'n Huiwage heeft achteraf gezien aan de wieg gestaan van Wie Wá Bewaart. D'n Huiwage was in de regio opgevallen vanwege de consequente schrijfwijze van de artikelen en advertenties. Chris Kerkhoff, een dialectliefhebber uit Cuijk, nam contact op met de 'vertalers' van de krant met de vraag om eens te sparren over het verder uitdragen van het dialect van de regio Land van Cuijk. Na een aantal activiteiten gezamenlijk georganiseerd te hebben, hebben we besloten ons verder te richten op het Lónse dialect.'

Dynamische website
'Dat het bewaren van mooie oude Lónse woorden en uitdrukkingen niet in boekvorm zou gebeuren was vanaf het begin duidelijk. We wilden er een dynamisch en interactief karakter aan geven en hoe kan dat beter dan via een website? Onze website wiewabewaart.nl is tweetalig, zowel Standaard Nederlands als Lóns. We zijn begonnen met het vaststellen van spellingsregels. Op de grens van twee provincies heeft het Overloonse dialect invloeden van zowel het Brabantse als het Limburgse dialect. Dat is ook de reden dat wij, na bestudering van zowel de Brabantse referentiespelling als de Limburgse spelling, hiervan een combinatie hebben gemaakt en daar onze eigen accenten aan hebben toegevoegd. Vervolgens zijn we begonnen met het verzamelen van woorden en uitdrukkingen. Deze worden maandelijks aangevuld en worden onder andere aangedragen door onze website-bezoekers en andere geïnteresseerden. Er verschijnt per kwartaal een nieuw thema met bijbehorende teksten en foto's. Het thema is niet alleen te lezen, maar heeft ook een geluidsbestand waarin de schrijver het verhaal voorleest. Ook kunnen bezoekers zich inschrijven voor een nieuwsbrief waarmee ze op de hoogte worden gehouden van nieuwtjes.'

Genomineerd
'We denken dat een aantal dorpsgenoten en taalliefhebbers onze hobby de moeite waard vindt om te volgen. Zij zien hierin misschien een band met het verleden, met ouders, grootouders en die hang naar het oude, vertrouwde is wel prettig in deze jachtige wereld. We waren uiteraard bijzonder aangenaam verrast en eerlijk gezegd ook wel een beetje “gröts” oftewel trots. Het is een vorm van erkenning voor ons werk.'

Belang van cultuur
'Cultuur omvat alles wat door mensen gemaakt is. Denk hierbij aan ideeën, theorieën, wetten, normen en waarden. Cultuur is voor ons de verbinding met het verleden en de brug naar de toekomst. Ook taal neemt hierin een belangrijke plaats in. Taal als het ultieme communicatiemiddel. Taal heeft onze specifieke interesse en de taal van onze geboortegrond in het bijzonder. We vinden het belangrijk maar zeker ook leuk om dat stukje cultuur te bewaken en uit te dragen.'

Geld uitgeven
'Als we zouden winnen zouden we het geld gebruiken om ien laeve te bliêve… en om meer specifiek te zijn, we hebben natuurlijk kosten waarbij de voornaamste zijn de hosting voor de website. Omdat we geen subsidie ontvangen zou dat geldbedrag heel welkom zijn.'

Dialect verbindt
Maandelijks voeren leden van de werkgroep gesprekken met een groep senioren. Centraal in deze gesprekken staat een tiental dialectische woorden en uitdrukkingen. Worden deze woorden door de senioren herkend als woorden zoals die in het Overloons dialect werden en worden gebruikt? Als dat het geval is dan wordt het toegevoegd aan de website die daarmee voortdurend in beweging en dus levend is. Behalve dat deze gesprekken interessant zijn voor het Lóns dialect hebben ze ook duidelijk een sociale functie. Mensen graven in hun geheugen, delen dat met elkaar en blijven op die manier voortdurend interactief in gesprek met hun eigen geschiedenis. Het dialect verbindt de mensen met hun verleden. Ook is het voeren van deze gesprekken met dementerenden voor hen vaak een feest van herkenning. Daarnaast verbindt het dialect de ouderen met de jongeren. Waar komen we vandaan, welke taal spreken onze ouders, opa’s en oma’s, letterlijk en figuurlijk. Die taal vertelt over hun achtergrond, hun manier van leven en geeft jongeren ook antwoord op de vraag: “Waar komen we vandaan”, dit in de breedste zin van het woord. Wie Wá Bewaart heeft ook een vertaalservice voor mensen die iets in het Lóns dialect correct willen schrijven, bijvoorbeeld gedachtenisprentjes, toespraken en advertenties. Onze doelstelling is zoveel mogelijk mensen die interesse hebben in het Lóns dialect de mogelijkheid te bieden actief met het Lóns aan de slag te gaan. We doen dit d.m.v. workshops zoals Lóns schriêve en Lóns praote. Ook zijn we voortdurend op zoek naar nieuwe werkvormen om onze cursussen interactief te houden. Onze droom: De hoop dat het Lóns dialect tot in lengte van jaren zal blijven bestaan.'

Schrijft u alvast in uw agenda zaterdag 11 januari bij de Weijer uitreiking van de Dr. PeelenCultuurprijs 2019 en Dr. PeelenStimuleringsprijs!
Meer weten over deze club? wiewabewaart.nl

De werkgroep Wie Wá Bewaart bestaat uit zes personen, helaas ontbreken er twee op de foto.