Mens durf te niksen

Column S.F.Nar
maandag 8 juni 2020

Zit op een bank aan de oostkant van Beek-Ubbergen. Heerlijk te niksen, ofwel zoals de in Nederland wonende Poolse journaliste Olga Mecking het noemt ‘De Dutch art of Luieren.‘ Terwijl schrijfster Maartje Willems spreekt over ‘Niksen – Lang leve het lanterfanten.’ Lege, oningevulde tijd, waarin je geen afspraken of verplichtingen hebt. Zoals filosofe Joke Hermsen zegt: “Als je maar lang genoeg uit de kloktijd stapt, kun je je eigen, unieke tempo gaan volgen.” Even niets doen dus waardoor mijn concentratiebatterij wordt opgeladen. Met als voordelen: een beter concentratievermogen en creativiteit.

Laat de Ooijpolder intens tot me komen, waar de natuur nog behoorlijk vrij spel heeft. Geluiden zijn helder. Groene kikkers kwaken, communiceren en lokken naar hartenlust. Vogels zingen een nieuw lied. Bomen ruizen zacht. De wind speelt vlagerig met mijn te lange haar. “De mens wikt, doch de natuur beschikt“ schiet het door mijn zich opladend brein.

Kom tot allerlei overpeinzingen. De zon: oerbron van al het aardse leven. Van bacterie tot virus. Van de gevreesde pneumokokken tot het huidige, soms levensgevaarlijke covid-19. Een wereld in rep en roer. Van China tot Brazilië. Van Noord Korea tot Mexico. Van Australië tot de VS van Amerika. En van Europa tot Afrika. Nu wereldprobleem nummer een, omdat alle landen zich lieten verrassen, ondanks waarschuwingen. Lockdowns, per definitie intelligent, maken maandenlang de dienst uit om de plotselinge immense druk op de medische zorg te ontlasten. Toch worden vele zwakkeren, vooral de kwetsbare ouderen, de dupe en sterven al dan niet eenzaam. Deze medische crisis leidde al snel tot een ontwrichtende economische, sociaal-maatschappelijke en culturele crisis, die diep en wellicht langdurig ingrijpt met een ongekende financiële steun van overheden tot de Europese Unie toe. De herontdekking van het grote belang van een goed functionerende, stevig democratisch ingebedde overheid met een sterke, dienstbare, onafhankelijke rechterlijke macht als blijvend schild voor de zwakkeren. Waar zijn de samenlevingen die echt kritisch nadenken over deze veel te ver doorgeschoten neoliberale wereld waar de sterksten steeds dominanter worden, de mondiale klimaatcrisis niet wordt opgelost, honger en armoede, met name in Afrika en Azië, alleen maar toenemen en het vluchtelingenprobleem smoort in egoïstische belangen der staten of wordt afgekocht? Hoe zal de wereld er over pakweg 5 jaar voorstaan? Rechtvaardiger en met werkelijke solidariteit als kracht- en inspiratiebron? Ik ben van nature optimistisch. Zeker nu heeft de mondiale samenleving kansen tot ingrijpende hervormingen ten dienste van allen en niet vooral ten gunste van de rijken, de slimmerds en de politiek machtigen.

De Ooijpolder glimlacht liefdevol om mijn gedachten. Kikkers kwaken instemmend. Vogels zingen mondiale, hoopvolle liederen. Bomen en struiken zwiepen ten teken van goedkeuring. De wind neemt mijn overpeinzingen speels mee en droppen deze in hoog tempo op alle werelddelen. Op zoek naar miljoenen gelijkgestemden, die zich gaan inzetten voor een andere wereld, die leefbaar en duurzaam is, waar honger en armoede uitgebannen zijn en de rijken, de intellectuelen en de machtigen werkelijk oog hebben voor alle medemensen. Op zoek naar een nieuwe wereld. Heel naïef zul je zeggen? De tijd zal het leren. Maar ondertussen blijf ik dromen, want met Rutger Bregman ben ik van mening dat de meeste mensen deugen.
Zit nog steeds op die Beek-Ubbergse bank. Niks doen c.q. luieren is toch hard werken, maar dan heel anders, merk ik. Durf me te vervelen en dat geeft me de kans om over te gaan in een betere staat van zijn. Want het is de drempel, ervaar ik, net als filosoof Awee Prins, naar iets onverwachts, iets spontaans, naar verwondering en naar nieuwe, creatieve overpeinzingen. Mens durf te niksen.

S.F. Nar