Mijn oren zoenen je

Column S.F.Nar
vrijdag 3 juli 2020

Alvorens een tussentijdse balans op te maken na bijna 4 maanden CoronaCrisis(CC) wil ik beginnen met een fragment uit een opmerkelijk gedicht van Lamia Makaddam(49), een Tunesische dichter die in Nederland geniet van de vrijheid. Zij schrijft over het lichaam, over erotiek. Dat is verboden in Tunesië. Het is namelijk te brutaal. Alleen een man mag dat doen. Het fragment komt uit de bundel: “Je zult me vinden in elk woord dat ik schrijf: “ ‘Er stroomt een rivier door mijn verbeelding/ Om de puntjes op de i te zetten tussen mijn benen/ nam hij zijn tijd./ Toen ik geboren werd schreeuwde ik in plaats van te huilen./ Ademde ik door mijn vagina.’ Zo’n fragment inspireert mij om anders naar mijn lichaam te kijken. Mijn oren zoenen je.

Bijna 4 maanden na de eerste persconferentie van Mark Rutte over de CC en een intelligente vergrendeling bevinden we ons nog volop in de anderhalvemetersamenleving. Sinds 6 maart is er veel veranderd.

Sedert het uitbreken van de CC zijn er namelijk volgens diverse journalisten, wetenschappers waaronder filosofen, onder meer René ten Bos, voormalig Denker des Vaderlands, nogal wat bizarre maatregelen voorbijgekomen. Volgens Ten Bos is er zelfs sprake van fascisme, zonder dat er fascisten zijn. Lees zijn eind juni van dit jaar uitgekomen boek “De coronastorm.” Het is een dictionaire: een alfabetisch geordend filosofisch woordenboek. Hij bedient zich van deze vorm, geïnspireerd door een lange filosofische traditie, waarvan ook Fransen als Voltaire en Diderot vertegenwoordigers zijn, om zo complexe onderwerpen samen te brengen en in beknopte vorm te presenteren. Zij woordenboek begint met Angst en eindigt met Zoönose: de infecties die van dier op mens kunnen overgaan. Ook mondkapjes, noodtoestand en preventie komen uiteraard voorbij.

Mij viel als eerste op dat het vertrouwen in de wetenschap flink is toegenomen sedert de uitbraak van de CC. Het RIVM onder leiding van de bolle beer Jaap van Dissel won enorm aan gezag, dat bijna totaal niet aanwezig was bij de stikstofcrisis. Jaap’s wil was lange tijd bijna wet voor zijn trouwe hond premier Mark Rutte en zijn politiek-bestuurlijke vazallen.

Ook het gebruik van oorlogstaal was opvallend. Ons land strijdt tegen corona om maar zo weinig mogelijk slachtoffers te krijgen. Daarnaast werden onze vrijheden op een dwingende manier ingeperkt. Zoals: het willen bewapenen van BOA’s en voorgeschreven looplijnen in openbare ruimten. En bovenal mensen mogen elkaar niet meer aanraken, om te beginnen in de verpleeghuizen, waar grote eenzaamheid lang, heel lang zwaar troef was naast dramatisch hoge sterftecijfers. Geen handen geven, niet zoenen, geen omarming. Een vorm van geweld? Kunnen/willen we wel zo solidair zijn?
Wat zal de bijkomende schade zijn voor de komende jaren? Wat is er gedaan met de kritische geluiden dat de besmettingskans op bepaalde plekken, zoals de open lucht, gering is. Ook is door vooraanstaande epidemiologen aangetoond hoe relatief laag de sterftekans is bij corona.

En wat zijn nu de werkelijke oorzaken voor het virus? Een gevolg van het mondiale economisch systeem? De (te) grote bezuinigingen op de gezondheidszorg, de ongezonde relatie tussen mens en dier? Sommigen zien het zelfs als een vooropgezet plan om politieke tegenstanders een hak te zetten. En natuurlijk heb je mensen die geloven in complottheorieën.

Met andere woorden hoe ogenschijnlijk willekeurig zijn de besluiten genomen? Vaak weten zelfs de experts het niet meer, doch de repercussies zijn fors: bijvoorbeeld censuur op kritische commentaren en onderwijsmaatregelen die de privacy van scholieren en studenten bedreigen. Het mag nooit of te nimmer normaal worden dat je geen afscheid kunt nemen van geliefde naasten, die overlijden.

Veel mensen maken er het beste van en volgen de richtlijnen van de overheid. Een andere regering had het waarschijnlijk ook niet beter gedaan.
Mijn stelling is: alhoewel covid-19 een vervelende ziekte is, is het een relatief kleine bedreiging waarvoor we onze basisrechten opzij zetten. De vrijheid van meningsuiting, het recht op demonstratie en de vrijheid van godsdienst te belijden verdwenen bijna alle in het afgelopen voorjaar en stonden vooral in de stevige schaduw van onze te sterke aandacht voor gezondheid. Derhalve mijn luide oproep om steeds je verstand te blijven gebruiken. Laat angst je niet regeren.

S.F. Nar