Boekenweek, de kracht van zaakvakken en Willem van Beek
Column S.F.Nar
vrijdag 22 maart 2024
Maandagmiddag jongstleden wandelde ik in een lief lentezonnetje op mijn gemak en met vreugde in mijn hoofd naar de plaatselijke boekwinkel: Van Dinter Boeken. Een begrip in de gemeente Land van Cuijk en daar niet alleen. Volgens kenners behorend tot de 100 grootste boekzaken van Nederland. Voor mij zeker wat belezenheid, service en klantvriendelijkheid betreft zelfs behorend tot de beste 25 van ons land. Het is Boekenweek 2024. Het excentrieke Boekenbal in Amsterdam vond reeds plaats aan de vrijdagse vooravond van de start van deze boekenweek op zaterdag 16 maart. Naast vooral de Kinderboekenweek en de Week van de Dichters ( Poëzieweek) een hoogtepunt in de belangstelling opwekken voor de in boekvorm geschreven wonderlijke woorden, meestal samengesmeed tot zinnen, die soms magisch zijn. Ik koop van de in Cuijk levende schrijfster Cobi van Baars, geboren in Vlierden, ‘De Onbedoelden’ en ben al meteen in de bijzondere ban van het thema: Een onbedoeld geboren tweeling die tegen de zin van de moeder ter adoptie wordt afgestaan. Speelt zich af in het RK Limburg uit de jaren zestig. Voor een prikkie komt de dichtbundel ‘Ooievaarsblues’ van Bart Chabot in mijn legaal bezit en daarnaast ontvang ik geheel gratis het boekenweekgeschenk ‘Gezinsverpakking’ van de Chabotten, bestaande uit 7 gezinsleden: moeder Yolanda, vader Bart en de vier zonen Sebastiaan, Maurits, Storm en Splinter. En niet te vergeten hun schrijvende hond Bril. Wat verrukkelijke leesmaaltijden heb ik voor de boeg de komende maartstaartse en vooral aprilse weken.
Op zondag 10 maart van dit jaar tijdens de zeer geslaagde 18e editie al weer van het NK Maasheggenvlechten te Oeffelt kocht ik van topvlechter Marius Grutters zelf zijn meesterwerk: ‘De Maasheggen: Parel van mens en natuur’ (geheel herziene uitgave uit 2023). Heerlijk leesdiner.
Die maandagavond 18 maart bespraken de 8 leden van de literaire leesclub Boxmeer/Gennep, waaronder deze Nar, bij horeca uitspanning ‘Bij Koos’ te Ottersum uitvoerig het boek De Camino van de Zuid-Limburgse schrijfster Anya Niewierra. Een literaire triller van formaat. Spannend van de eerste tot de laatste zinnen. Een geboren verteller, die ook nog eens volop werkzaam is in de toeristische branche en diepgaande kennis paart aan creativiteit.
Mensen: lees en lees voor. En geef die liefde passievol door aan je kinderen en kleinkinderen.
Malala Yousafzai, een 26 jarige Pakistaanse kinder – en vrouwenrechtenactiviste en winnares van de Nobelprijs voor de Vrede in 2014 samen met Kailash Satyartyhi (70) uit India, zei terecht en origineel reeds: “Een kind, een leraar, een boek en een pen kunnen de wereld veranderen.”
Frans de Waal, de wereldberoemde Amerikaans-Nederlandse primatoloog, overleed op 14 maart jl. te Atlanta. Deze heel bijzondere apenonderzoeker groeide op te Waalwijk, studeerde biologie aan de Universiteiten van Nijmegen en Groningen. Promoveerde aan de Universiteit van Utrecht. Sinds 1981 onderzoeker in de VS. In 1996 werd hij hoogleraar Psychologie aan de Emory-universiteit in Atlanta. In 2007 door TIME geschaard onder de TIME 100: The People Who Shape Our World. Wetenschapper die ook voor het grote publiek helder schreef. Lees boeiende boeken van hem als Chimpansee-politiek. Macht en seks bij mensapen; Verzoening. Vrede stichten onder apen en mensen; Bonobo. De vergeten aap en tenslotte Goedaardig: de oorsprong van goed en kwaad bij mensen en andere dieren.
Met graagte las ik een interview in De Volkskrant van 28 februari jl. van de hand van Haro Kraak. Geïnterviewd wordt Cor Aarnoutse(84), emeritus hoogleraar Onderwijskunde van de RUN. De interviewer stelt op een gegeven moment: “Over algemene kennis schrijft u in een recent artikel: we hebben de zaakvakkern verwaarloosd.”Aarnoutse reageert prompt: “Ja, erg is dat. Biologie, geschiedenis, aardrijkskunde – de eisen zijn steeds lager geworden. Dat is ook een belangrijke factor in de neergang van de leesvaardigheid. Die twee tendensen versterken elkaar. De kinderen leren minder begrippen en begrijpen daardoor teksten minder goed. Vervolgens krijgen ze kortere en minder moeilijke teksten bij de zaakvakken omdat ze het anders niet begrijpen.” Kennis is en blijft uitermate belangrijk. Natuurlijk is analytisch leren denken relevant, maar kennis is macht. Vroeger, nu en in de toekomst.
Met mijn ruime ervaring in het voortgezet onderwijs en ervaringsdeskundige/kritische volger wat betreft het onderwijs aan mijn beide kinderen en vier kleinkinderen beweer ik dan ook volmondig en met overtuiging. ‘Als het niveau van de leerkrachten in Nederland niet fors omhoog gaat wat betreft rekenen, Nederlandse taal, leesvaardigheid en bovenal zeker ook brede algemene kennis, inzichten en vaardigheden, zal onze onderwijsachterstand ten opzichte van andere hoog ontwikkelde landen alleen maar toenemen.’ Waar in de jaren vijftig tot en met eind jaren zestig nog volop goede gymnasiasten en HBS’ers via de veeleisende Kweekschool onderwijzer werden op de Lagere School is dat niveau sedertdien drastisch omlaag gegaan. Vaak konden/kunnen modale tot relatief zwakke Havoleerlingen nog wel naar de PABO, waar de gestelde eisen allengs minder en minder werden. Zo zijn al tientallen jaren lang onze leerkrachten aan de Basisscholen gemiddeld genomen volstrekt onvoldoende opgeleid.
Schrijven en lezen was ook voor Willem van Beek uit Boxmeer, tot voor kort de eminente voorzitter van stichting De Kneep, van groot belang. De Kneep is een initiatief voor en door schrijvers, dichters en taalmakers, traditionele en vernieuwende, in het Land van Cuijk en Maasduinen. Ontstaan in 2017. Onder leiding van voorzitter Willem van Beek groeide De Kneep uit tot een sterke animator van schrijven, voordragen en lezen. Boeken werden uitgegeven en uitgedragen. Daarnaast werden regionale Boekenbals georganiseerd, veelal in de Schouwburg te Cuijk. Maar deze drijvende voortrekker is helaas op 77 jarige leeftijd d.d. 25 februari 2024 overleden. Meer dan 47 jaar erudiete en eloquente levenspartner van Paul van der Geest, onder meer kunstenaar. Samen pleegvader van Yong-Han Verdonk en voortrekkers in het streven naar een betere wereld. Een groot verlies zeker ook voor De Kneep.
S.F. Nar
