Zinvol leven

Column S.F.Nar
zaterdag 1 februari 2020

Fokke Obbema,57 jaar jong, journalist bij De Volkskrant, was na een harststilstand even dood. Na zijn herstel ging hij op zoek naar de zin van het leven Hij vroeg er veertig gesprekspartners naar en vat in zeven inzichten samen wat zijn zoektocht opleverde. In ieder geval een bijzonder boek: ‘De zin van het leven.’ Een boek vol inspirerende antwoorden op vragen die wij ons allemaal wel eens stellen.

Na zijn serie over de zin van het leven begon Fokke Obbema vanaf maandag 6 januari 2020 met een nieuwe reeks op zoek naar het antwoord op de vraag¨wat is voor u een zinvol leven? Er zijn nu vier hoog interessante afleveringen verschenen steeds in de maandageditie van De Volkskrant bij de rubriek ‘Ten Eerste.’ Het eerste interview was met Katrien Schaubroeck(39), filosoof uit Vlaanderen. Zij vertaalt de vraag wat is voor u een zinvol leven liever in: wat is een goed leven? Die stelden de oude Grieken zich reeds. Na WO 2 heeft zich in de filosofie een verschuiving voorgedaan van aandacht voor het goede naar het zinvolle leven. Dat laatste past volgens haar beter bij een liberale samenleving, want de nadruk ligt dan op wat je onderneemt, op projecten waarmee je jouw leven vormgeeft. Bezwaar is, aldus Schaubroeck, dat die benadering mensen uitsluit die niet tot projecten in staat zijn, zoals chronisch zieken. Die zouden dan geen zinvol leven leiden. Dat probleem heb je niet, wanneer je niet de nadruk legt op wat je doet, maar hoe je het doet. Een goed leven is dan een leven waarin iemand probeert een moreel goed mens te zijn: eerlijkheid, vriendelijkheid, altruïsme. Maar zonder zichzelf tekort te doen, ook zelfrespect is een deugd. Die benadering is niet bedoeld om mensen langs de morele meetlat te leggen, maar ze een vraag voor hun leven aan te reiken: wat zou ik moeten doen om in de buurt van een moreel leven te komen?

Frans Saris(77), natuurkundige, was de tweede in deze reeks. Voor hem draait het erom iets te doen wat de moeite waard is. Lang niet alles is dat. Als jonge onderzoeker deed hij een experiment met het botsen van zware atomen. Als eerst leverde Saris het bewijs dat je daardoor röntgenstralen kunt zien. Een opwindende ontdekking. Hij heb er allerlei prijzen voor gekregen, maar het is kennis waar je helemaal niets aan hebt. Dat wist ie meteen. Fysici zeggen vaak: Op den duur heb je er altijd wat aan. Helemaal niet waar. Die ontdekking was zonder waarde, maar toch zijn er collega’s die hun leven daaraan spenderen. Voor hem is dat onbegrijpelijk, het past niet in zijn lijf.

Als derde kwam Anita van Gameren(70), oud-politiemedewerker, aan bod. Voor haar is een zinvol leven het volgende: Omdat ik besta, kan ik er voor andere mensen zijn als ze me nodig hebben. Ik ben altijd zorgzaam geweest, vroeger nam ik eendjes mee die uit het nest waren gevallen. Maar liefde geven is misschien ook egoïstisch. Jij vindt het fijn dat mensen blij met je zijn. Ik ben blij dat als ik het leven van mensen wat kan veraangenamen. Liefde ontvangen is voor mij lastiger, omdat ik dat in mijn jeugd nooit heb ervaren. Mijn ouders hebben dat niet meegekregen, dus dan is het moeilijk doorgeven.

Afgelopen maandag de 26ste kreeg rapper en schrijver Akwasi (31) de ruimte om zijn visie te geven: Een zinvol leven is volgens hem een gelukkig leven. Geluk kan in allerlei vormen komen. Wat hij vooral gelooft, is dat hij zich vrij moet kunnen voelen. Geestelijk vrij. Dat geldt voor je omgeving - de mensen om je heen moeten met jou geestelijk vrij kunnen zijn, kunnen ademen. Dat is voorwaarde voor een zinvol, gelukkig leven te leiden. Dat begint dus bij hemzelf. “Jij moet in vrede met jezelf zijn, alleen dan kun je jouw beste jij laten zien.”
Wat is voor jou een zinvol leven? Wat is dat voor mij? Een onderzoek beslist waard. De resultaten van mijn zoektocht zal ik zeker nog een keer met jullie delen.

S.F. Nar