Taal en muziek als medicijn tegen oorlog?

Column S.F.Nar
vrijdag 20 oktober 2023

De verleiding is groot om mijn column volledig te wijden aan de oorlog die thans gaande is in het nabije oosten. Dat gaat jullie columnist echter niet doen. Toch ontkomt jullie Nar er niet aan om aandacht te wijden aan dit bloedige conflict met ook volop humanitaire gevolgen. De strijd tussen Israël en Hamas met in het kielzog de Palestijnen. Het Israëlisch-Palestijns conflict is de strijd om de soevereiniteit over het historisch Palestina sinds de opkomst van het zionisme in het begin van de twintigste eeuw. Sedert de stichting van de onafhankelijke staat Israël in mei 1948 in dit gebied heeft deze strijd zich ontwikkeld tot een conflict tussen deze staat en de Palestijnen. Daarbij krijgt Israël steun uit de VS en vele andere westerse landen. De Palestijnen ontvangen volop directe of impliciete support uit diverse Moslimlanden. Hamas, door vele landen net als IS beschouwd als een terroristische organisatie, wordt door Iran, Qatar, waar de top van Hamas zetelt en veel financiële steun vandaan komt en Hezbollah, een sterk militante beweging van sjiitische moslims in Libanon, vooral het zuiden en in Beiroet, expliciet ondersteund. Hamas wil Palestina bevrijden van de Israëlische bezetting en een soevereine Palestijnse staat vestigen. Sterker nog Hamas wil Israël vernietigen.

De grootschalige terreuraanval van Hamas op Israël op zaterdag 7 oktober jl. kwam als een grote verrassing voor de Mossad, de geheime dienst van Israël en voor Netanyahu, premier sinds eind december 2022 en was dat al eerder van 1996-1999 en van 2009-2021. Een ware neoliberaal, uitgesproken rechts en felle tegenstander van een Palestijnse staat. Leidt nu het kabinet Netanyahu Vl, ultrarechts en religieus, bestaande uit zijn partij Likoed, Shas, Verenigd Thora-Jodendom, Religieus-Zionistische partij, Otzma Yehudit en Noam. Vooral dit jaar hevige protesten, met name in Tel Aviv, tegen de plannen van deze ultrarechtse regering om het rechtssysteem te hervormen. Deze regering wil dat het Hooggerechtshof, de onafhankelijke macht, minder macht krijgt. In plaats daarvan zou de Knesset, het parlement, waar de regeringspartijen een ruime meerderheid hebben, veel meer macht krijgen. De demonstranten vrezen dat de plannen een einde maken aan de scheiding tussen de machten en aan de democratie in Israël. Soms wordt er zelfs gevreesd voor een sluipende invoering van een dictatuur. Netanyahu, mr. Security tot voor kort, wil verder een mogelijk zware straf vanwege corruptie ontlopen. Deze pure havik en overlever vecht voor zijn politieke leven. Nu is er tijdelijk een oorlogskabinet, waarin ook de oppositie vertegenwoordigd is. Israël wil Hamas, met 30.000 soldaten aanwezig in de Gazastrook, vermorzelen. 200 gegijzelden uit Israël zijn in de onbarmhartige handen van Hamas. Een groots grondoffensief vanuit Israël in Gaza kan leiden tot een grote humanitaire ramp, zeker wanneer de Gazastrook ook nog eens vrij lang verstoken blijft van water, voedsel, elektriciteit, medicijnen en andere noodzakelijke goederen om basaal en menswaardig te kunnen leven. Bemiddelaars, met de VS voorop, zoals Blinken en Biden, proberen met alle mogelijke diplomatieke middelen een verdere escalatie van dit zeer ernstig conflict te voorkomen. Dat wordt welhaast een onmogelijke opdracht. De recente luchtaanval op een ziekenhuis in Gaza-stad met honderden doden wordt gebruikt door beide strijdende partijen als onderdeel van ook een nieuwsoorlog. Israël ontkent verantwoordelijk te zijn en zegt bewijzen te hebben dat deze zware misdaad tegen de menselijkheid op naam komt van de terreurorganisatie Islamitische Jihad na een mislukte raketlancering.

Wraak kan, mag en is nooit het menswaardig antwoord op grove wandaden, hoe begrijpelijk, zeker in emotionele zin, dan ook.

Wil je dit conflict echt begrijpen dan zul je diep in de tijd moeten graven en met veel historische, geografische, sociologische, psychologische, sociaaleconomische, religieuze en politieke kennis. Anders bestaat het grote gevaar dat je een (zeer) ongenuanceerd en oppervlakkig oordeel geeft.

Een medicijn tegen ellendige, depressief makende oorlogen en ander groot verdriet en ergernis is lezen van literatuur en gedichten en naar muziek luisteren. Nog intenser is wellicht zelf schrijven/dichten en muziek maken.

Vrijdagmiddag 6 oktober bijvoorbeeld vond in de bibliotheek van Boxmeer de overdracht plaats van de ene kwarTAALdichter naar de andere uit het Land van Cuijk & Maasduinen. Een prachtig initiatief van De Kneep en BiblioPlus. Nico Beemsterboer uit Cuijk gaf de dichterspen over aan Marco van de Plasse uit Boxmeer. Lees een kwartaalgedicht uit 2023 van Nico Beemsterboer getiteld:

ZWEMMEN

zwemmen is jezelf verliezen in het water

spartelen en trage slagen maken

zwaaien naar de zwaartekracht

vrij met armen benen praten met het water

luchtig je verhaal vertellen aan het water

dat alles in zich opneemt en begrijpt

water spreekt noch spartelt tegen

losbandig opgenomen worden in

de eerste tellen van de eeuwigheid

vrij van grenzen hoeken deuren muren

eindeloos geheel jezelf in

het ritme van je adem.

Vrijdagavond 13 oktober trad zanger Alex Roeka met band op in theater De Weijer te Boxmeer. Met zijn nieuwste programma ‘Nieuwe Dromen.’

Geniet van een deel van de tekst van zijn intens gezongen lied:

HEMEL en HEL

Eens stond je mooi en groot in de avondstraat

In je gezicht het licht van de dageraad

Ik voelde meteen een innerlijk verbond

Ik wist niet dat het nog bestond

Eens kroop je leeg en koud door een donker dal

De gore wind kwam van overal

We rolden vechtend door het oog van de orkaan

Ik wist niet dat het zo kon gaan