Deel dit artikel ‹ Terug

BHIC laat snuffelen in 'geheime' archieven

Geplaatst op: maandag 4 januari 2016


Januari is ‘Openbaarheidsmaand’, dan laat het BHIC snuffelen in ‘geheime’ archieven…

BHIC maakt archieven openbaar
Een nieuw jaar betekent bij het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) dat er nieuwe archiefstukken openbaar worden. Iedereen kan nu via de overzichtslijst kennisnemen van documenten, archieven en archiefbestanden die vanaf deze datum openbaar zijn geworden en dus toegankelijk zijn. Zo wordt het vergeten verleden weer actueel. Daarnaast schenkt het BHIC de hele maand januari elke maandag op www.brabantbekijken.nl aandacht aan een paar van die nieuwe archiefstukken.

Ieder jaar worden er archiefstukken openbaar. Dat gaat doorgaans geruisloos, maar er zitten vaak boeiende of leuke stukken bij. In 2016 schuift de openbaarheidsgrens weer een jaartje op. Voor archieven met een openbaarheidsbeperking van 75 jaar valt het jaar 1940 vrij, een belangrijk jaar waarin de spanningen van de Tweede Wereldoorlog in de archiefstukken voelbaar zijn en tot uitdrukking komen.

Bron van informatie
Dit jaar zijn er weer stukken openbaar geworden uit het archief van de vooraanstaande Brabantse familie Van de Mortel – De La Court. Zo vinden we stukken over de oprichting van het Jeugdwerkkamp ‘De Witte Bergen’ op het landgoed van de heer J. Van de Mortel. Eind 1939 werd dit kamp weer door het ministerie van Defensie voor militaire doeleinden in beslag genomen en opgeheven.

Hoe het afliep met een jonge boer uit Veghel die op 12 mei 1940 moest voorkomen vanwege lijkroof op een omgekomen soldaat, is terug te vinden in de stukken van het Gerechtshof in ’s-Hertogenbosch.

In het dagrapportenboek van veldwachter J. Belterman van de gemeente Heesch in 1940 lezen we dat er op 5 april een verkeersongeluk in Heesch heeft plaatsgevonden. Een bestelbusje is op de spoorwegovergang door een trein gegrepen, waarbij de chauffeur en de bijrijder dodelijk verongelukt zijn. De twee overlijdensakten onder elkaar in de Burgerlijke Stand van Oss tonen aan dat de twee slachtoffers hoogstwaarschijnlijk in het ziekenhuis zijn overleden. In datzelfde dagboekenrapport voel je de spanningen van de Tweede Wereldoorlog als veldwachter Belterman op 10 mei het uitbreken van de oorlog en op 10 juni de explosie van een vliegtuigbom in Heesch optekent en wat voor impact dit heeft op de autoriteiten en de bevolking.

Dit jaar zijn er ook weer stukken vrijgekomen uit het archief van Hero Nederland en voorgangers, zoals scripts en aantekeningen over reclamefilmpjes. Maar er is zoveel meer.

Nieuwsgierig geworden? Hier vind je het overzicht van archiefstukken op het BHIC die per 1 januari 2016 openbaar zijn geworden.

Openbaarheid archieven
Het BHIC vervult binnen de provincie Noord-Brabant een belangrijke rol in de openbaarheid van de overheid. Onderzoekers, journalisten en andere geïnteresseerden kunnen met eigen ogen zien wat de overheid aan stukken heeft geproduceerd. Maar ook archieven van particulieren komen op de openbaarheidslijst voor.

De Archiefwet 1995 bepaalt dat archiefbestanden van overheidsinstellingen na twintig jaar worden overgedragen aan het archief. Ruim 95 procent van de overgedragen stukken is direct in te zien. Voor de rest geldt een beperking op de openbaarheid, meestal omwille van de privacy van nog levende personen. Over particuliere archieven maakt het BHIC speciale afspraken met de schenkers. De beperkingen gelden altijd voor een van tevoren vastgestelde periode. En dus zijn er jaarlijks nieuwe archiefdelen in de openbaarheid.  

www.bhic.nl