Gaat het CDA breken?
Column S.F.Nar
vrijdag 7 april 2023
Wij herinneren ons nog goed de verkiezing in het voorjaar van 2020 om het partijleiderschap van het CDA. Gedacht werd een strijd tussen vier personen: Wopke Hoekstra, Hugo de Jonge, Mona Keijzer en Pieter Omtzigt. Doch Hoekstra zei: “Ik doe niet mee, ben veel meer een bestuurder dan partijleider/politicus. En dat klopt. Na rommelige en wat duistere verkiezingen won uiteindelijk, zij het heel nipt, Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid en toen al geplaagd door een diepe coronacrisis. Wat zou er trouwens gebeurd zijn als Omtzigt gewonnen had? Zou hij dan niet geveld zijn geweest door een burn-out? In december van dat jaar concludeerde De Jonge terecht dat het superzware ambt van minister van Volksgezondheid in crisistijd en partijleider niet te combineren viel. Inmiddels zat Omtzigt ziek thuis in Twente en was het CDA stuurloos. Op Hoekstra werd ineens een beroep gedaan. Hij was toen minister van financiën. Of had toch een zieke Omtzigt partijleider moeten worden?
Na rampzalige verkiezingen voor het CDA in maart 2021, zakte de eens zo machtige middenpartij, die opkwam voor de samenleving, naar nog maar 15 zeteltjes. Er begon een uiterst lange en zeer moeizame formatie, die in januari 2022, na interventie en bemiddeling van Remkes, leidde tot kabinet Rutte lV. Hoekstra maakte toen twee levensgrote fouten. Liet D66, sterk opkomend voor het individu en de ZZP ‘er, het beleid bepalen op onder meer het gebied van Klimaat en vooral Stikstof. Daarnaast verzuimde hij als partijleider plaats te nemen in de Tweede Kamer, doch werd zelfs uitgerekend minister van Buitenlandse Zaken. Met thuis in Bussum een druk bezette eega Liselot als huisarts en samen ook nog eens vier jonge kinderen. Het kan verkeren……
Hoekstra bleek in zijn openbare optredens als partijleider niet die leraar en herder die op charismatische wijze het CDA de weg wees naar vitaal herstel. Blafte weleens, maar bleef de nette Haagse bestuurder, die Nederland in het buitenland met de nodige diplomatie vertegenwoordigde. Ook de fractie van het CDA in de Tweede Kamer onder leiding van tussenkardinaal, fractievoorzitter Pieter Heerma, bleek veelal te lief in het geweld van 20 fracties en te kabinetsgetrouw. Inmiddels verschenen er prima CDA-rapporten over waar de samenleving naar toe moest zoals “Voor heel Nederland, over sterke steden en vitale regio’s.” En er kwam een nieuwe motto: “Minder ik, meer wij. “ Maar te laat en niet overtuigend genoeg gebracht. Provinciale en gemeentelijke CDA’ers mopperden steeds luider. Het CDA in Den Haag bleef echter te lang doof voor kritische geluiden uit het platteland en het verstedelijkt platteland: de natuurlijke achterban van het CDA.
Het resultaat bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten (en indirect dus voor de Eerste Kamer) en Waterschappen in maart 2023 viel nog desastreuzer uit dan voorspeld. Van 9 naar 5 zetels in de Eerste Kamer. Weggevaagd door BBB, de partij van voormalig CDA Wethouder uit Deventer Caroline van der Plas. Hoekstra schrok zich te pletter en toonde eindelijk het gevraagde lef en wil het regeringsakkoord openbreken gezien de massale kritiek uit het land. Terecht denk ik. De resultaten van de onderhandelingen in alle provincies, onder leiding van BBB, worden afgewacht en er wordt steeds sterker stelling genomen tegen het dogmatische gedram van D66 onder leiding van De Groot, Paternotte en Kaag. Zou een hoog verstandig man als Dijkgraaf niet meer zijn gezag moeten tonen?
Hoekstra krijgt van het CDA tot in het najaar de tijd om aan te tonen dat hij alsnog geschikt is als partijleider. Anders wordt van hem afscheid genomen, of hij trekt zich uit eigener beweging terug. Verder zal de Tweede Kamerfractie van het CDA nog dit jaar een opvolger moeten kiezen voor Heerma. Wat mij betreft komen daar drie personen voor in aanmerking: Henri Bontenbal(40), Derk Boswijk (33) en Anne Kuijk (36). Grootste kanshebber gezien zijn stijl, passie en charisma lijkt me Derk Boswijk, protegee van professor Cees Veerman, voormalig CDA minister van Landbouw. Verder zal alles in het werk gesteld moeten worden om Pieter Omtzigt terug te krijgen in het moederschip.
Gaat het CDA breken met het Kabinet? Of breekt het CDA?
S.F. Nar
