Genomineerde Dokter Peelen Cultuurprijs; John van Raaij

Geplaatst op: dinsdag 15 augustus 2017

Voor de dokter Peelen Cultuurprijs is ook John van Raaij genomineerd, tot zijn eigen grote verbazing. Wij spraken met een humoristische, melancholische en overdonderde woordenverzamelaar.

Op de vraag waarom hij zichzelf geen dichter noemt, lacht hij bescheiden; 'Dichter is een veel te groot woord voor wat ik doe. Het is ook géén poëzie wat ik schrijf. Ik ben gewoon een taalliefhebber en wil wat ik doe niet groter maken. Om Ramses Shaffy te citeren:
'Laat mij mijn eigen gang maar gaan.'
Toch heeft John, naast prachtige gedichten, ook in zijn jaren als woordenverzamelaar zelf de nodige woorden bedacht. Zijn lievelingswoord is eigenstilte. Zelfmoord noemt hij liever vrijdood.

Wanneer schreef je jouw eerste gedicht?
'Dat zal zo rond mijn 14e of 15e zijn geweest. Ik weet het niet meer helemaal zeker, maar mijn eerste gedicht zal ongetwijfeld gewijd zijn geweest aan mijn eerste teleurstelling in de liefde. Ik bewaar héél veel, maar dit heb ik denk ik wel in de prullenbak gegooid.'

Waar haal je jouw inspiratie uit?
'Mijn schrijfsels komen vaak voort uit gebeurtenissen die mij raken tot op het bot en tot in mijn hart. Dat is vaak in de kleine wereld rondom mij. Ik ben een geboren melancholicus én ik heb misschien iets te vroeg de dood ontmoet. Iedere dag zie ik wel iets wat me raakt en wat me daarom inspireert. Een woord hierover noteren is genoeg om dat gevoel voor mij vast te leggen.'

Een kunstenaar kan niet zonder pijn?
'Ik voel me echt géén kunstenaar. Ik ben een emotioneel mens. Ik kan vanuit het niets zomaar vol schieten.
Ik schrijf niet óp de emotie, maar vanuit de emotie. Ik uit simpelweg wat ik voel.
Het klopt wel dat pijn, verdriet én gemis mij wel gevormd heeft. Bepaalde thema's komen dus ook vanzelfsprekend - althans voor mij - terug in mijn gedichten. Ik wil het vasthouden. Ook om diegene die ik mis, waar ik verdriet om heb. Ik wil hen niet te kort doen. Papier is dan een goede vriend.'

Je bent ook redacteur bij het Boxmeers Weekblad geweest?
'Ik heb als redacteur van het Boxmeers Weekblad één ding geleerd: Ik kan alleen maar schrijven over iets wat me raakt. Over iets wat mijn interesse heeft. Ik zat een keer op een raadsvergadering in Wanroij of was het Oeffelt? Nou ja, ik moest in ieder geval een raadsverslag doen. Maar serieus, daar werd rustig 1,5 uur gedebatteerd over de aanschaf van een boormachine. Nee, dat is echt niet aan mij besteed. Ik moet de vrije hand hebben en geen druk voelen.'

Wat betekent muziek voor jou?
'Muziek tilt mij op. Ik hou van het singer-songwriter genre. Man of vrouw met gitaar en het is genoeg voor me. Mijn lijflied is 'For a dancer' van Jackson Browne uit 1974. Ik kan
het vaak niets eens meezingen, niet omdat ik de tekst niet ken maar omdat het me nog steeds bij de strot grijpt. Die tekst. Kippenvel. In mijn bundel Stilmeeuwen heb ik voorin een tekst van Stef Bos staan; 'ook al klink ik soms gebroken, gebroken én verward, dit is de taal van mijn hart'. Dan ben ik alweer weg. Ach in MOEZIDEN - mijn 3e bundel heb ik ook een aantal liedjes verzameld met prachtige teksten.'

Wat zal je nooit vergeten in je schrijverscarrière?
'Dat mijn verhaal 'Dichter bij een broer', samen met een aantal gedichten opgenomen is in het boek: Broers rouwen ook.'
John schiet zienderogen vol en schraapt zijn keel. 'En ik zat ooit in een rouwdienst
waarin zonder dat ik het wist mijn gedicht 'Clownsvuur' voorgedragen werd. Dit op uitdrukkelijk verzoek van de overledene. Och, toen kreeg ik het echt even koud. Ik begreep niet dat iemand dat waardig en waardevol genoeg vond. Dat vond ik echt een ongekend prachtig compliment. Net als nu, dat ik genomineerd ben voor de Dr. Peelen Cultuur-prijs? Ik vind het prachtig, maar kom op het is waanzin toch?'

Heb je een held of voorbeeld wat betreft de letteren?
'Uiteraard! Qua schrijvers zijn dat: Stig Dagerman, Per Petterson, Thomas Verbogt , Eric de Vlaminck en Kristien Hemmerechts. Wat betreft dichters: Herman de Koninck, Eva Runefelt en Edith Södergran. Ik denk dat ik wel een hele dag zou kunnen besteden aan het opnoemen van mensen die mij kunnen raken of inspireren.

Wat vind je van je concurrentie?
'Concurrentie vind ik niet het goede woord. Die heb je bij hardlopen of zo. Deze prijzen 'krijg' je, die win je niet omdat je ergens de beste in bent. Ik vind me nog steeds een vreemde eend in de bijt tussen de andere genomineerden. Desalniettemin blij dat ik die eend mag vertegenwoordigen, moet toch iemand doen, nietwaar?'

Waarom denk je dat je genomineerd bent?
'Ik heb werkelijk géén idee uit welke hoek mijn nominatie komt. Ik weet dat ik wel een paar “fans" heb maar het idee dat zij mij hiervoor zouden opgeven had ik al nooit gedacht. Maar ik heb al helemaal géén idee van hoe ik bij die laatste vier terecht ben gekomen. Ik kon het toen ik het hoorde ook echt niet geloven. Ik dacht iemand zit mij hier te foppen. Ik ben naar de Maas gewandeld en heb daar uit nederigheid gehuild. Mijn gedichten zijn mijn kinderen. Deze nominatie vind ik al fantastisch.'

Wat zou je met het geldbedrag doen?
'Geldbedrag? Pff... géén idee. Daar ben ik natuurlijk totaal niet mee bezig.
Moet ik antwoorden? Nou ja, dan wellicht een paar boeken kopen én cd's. Hoeveel was het ook alweer? Oh, 750 euro? Jeetje, nou, dan zou ik ook wat investeren in mijn eerstvolgende bundel.'

Meer weten over John?
www.clownsvuur.nl